|
|
Herkenbaar aan deze unieke combinatie van kenmerken
aan de eivormige tot langwerpige, rijkbloemige, langgesteelde trossen paarse (soms witte), kortgesteelde vlinderbloemen
|
Algemeen
Luzerne is een overblijvende, 30 tot 80 cm hoge plant. Ze is vrij algemeen in Limburg en Zeeland, plaatselijk vrij algemeen in het rivierengebied, de stedelijke gebieden, Zuid-Limburg en de IJsselmeerpolders. Elders is ze zeldzaam.
Ze groeit op min of meer vochtige plaatsen in graslanden en bermen.
|
Bloem
Luzerne bloeit vanaf juni tot en met september. De bloeiwijze is een rijkbloemige, eivormige tot langwerpige tros vlinderbloemen. Ze zijn kortgesteeld, doorgaans paars, soms zijn ze wit. De trossen zijn langgesteeld en staan in de bladoksels. Bij kruisingen van luzerne met sikkelklaver zijn de bloemen groen of geel-paars gevlekt. Sikkelklaver heeft gele bloemen.
De meeldraden en stijl liggen onder spanning in de kiel van de bloem verborgen. Zowel bijen als vlinders kunnen de bloem laten "ontploffen". Zij drukken op hun zoektocht naar nectar de zwaarden en kiel naar beneden, waardoor het mechanisme dat stijl en meeldraden onder spanning houdt, wordt open gedrukt en stijl en meeldraden omhoog klappen tegen de buik van het insect. De stijl is langer dan de meeldraden en ontvangt stuifmeel van een andere bloem, voordat de kortere meeldraden hun stuifmeel aan het insect afgeven.
Bij een ontplofte bloem blijven na vertrek van het insect de meeldraden en stijl zichtbaar (zie eerste foto).
Die bloemen worden bezocht door andere insecten vanwege het nu makkelijk bereikbare stuifmeel.
Blad en stengel
De kortgesteelde bladeren bestaan uit 3 langwerpige deelblaadjes, die elk 2 à 3 cm lang zijn, het breedst boven het midden en waarvan de onderste helft van de rand gaaf is en de bovenste helft getand. De top heeft een stekelpuntje. De stengels zijn sterk vertakt en los bebladerd.
Toepassingen
De zaden van luzerne kunnen het hele jaar ontkiemen en worden verkocht als spruitgroente met de naam alfalfa; op dezelfde manier in de keuken te gebruiken als taugé.
Ze wordt ook gekweekt als voederplant en vanwege haar stikstofbindende eigenschap gebruikt als groenbemester voor verbetering van schrale gronden.
Vergelijkbare soorten
Andere planten met paarse trossen vlinderbloemen zijn vogelwikke, stijve wikke en bonte wikke. Hoewel het ook vlinderbloemen zijn, zijn de bloemen van de wikke-soorten anders van vorm en smaller dan de bloemen van luzerne. Verder staan ze binnen 1 tros nagenoeg allemaal dezelfde kant op. Dat is bij luzerne niet het geval.
De bladeren van luzerne bestaan uit 3 deelblaadjes, die van de wikke-soorten bestaan uit meer dan 3 deelblaadjes en de bladspil eindigt in een vertakte rank.
|
|
Algemeen
- vlinderbloemenfamilie (Fabaceae)
- overblijvend
- vrij algemeen tot zeldzaam
- ook gekweekt als voederplant
- 30 tot 80 cm
-
verspreiding
Bloem
- paars (soms wit)
- vanaf juni t/m september
- tros
- 8 tot 12 mm
- vlinderbloem
- 5 kroonbladen, vergroeid
- 5 behaarde kelkbladen, vergroeid
- 10 meeldraden
- 1 stijl
Blad
- verspreid
- samengesteld
- handvormig
- top spits met stekelpuntje
- rand bovenste helft getand
- voet wigvormig
- veernervig
- behaard
- gewimperd
Stengel
- rechtop
- weinig behaard
- meerkantig
|
Bewerkte botanische illustratie van
luzerne (Medicago sativa).
|
|
