|
|
Herkenbaar aan de unieke combinatie van deze kenmerken
- fluweelzachte viltige beharing én
- bovenste bladeren voor minder dan de helft ingesneden én
- bijkelk 6 tot 9 slippig
|
Algemeen
Heemst is een zacht behaarde plant, die vrij zeldzaam voorkomt in Zeeland, Zuid-en Noord-Holland en langs het IJsselmeer. Ze staat op de rode lijst als vrij zeldzaam en sterk afgenomen.
Heemst groeit in pollen van meestal onvertakte, hoge bloeistengels, het liefst in een brakke omgeving, soms langs rivieroevers en duinvalleien.
|
Bloem
Heemst bloeit vanaf juli tot en met september met bleekroze, soms bijna witte, mooie grote bloemen. Ze staan in kluwens van 3 of meer in de oksels van de bovenste bladeren. De meer dan 20 meeldraden zijn met elkaar vergroeid. Zo ook de stijlen, die in het midden tussen de meeldraden staan.
Elke bloem heeft 5 kelkbladen en daarnaast nog 6 tot 9 bijkelkblaadjes. Die zijn lijnlancetvormig en eveneens onderling vergroeid.
Blad en stengel
De zachte behaarde bladeren zijn zwak gelobd en onregelmatig gezaagd. De stengels zijn meestal onvertakt en ook zacht behaard.
Vergelijkbare soorten
Heemst lijkt wat op ruige heemst. De laatste is echter niet zacht maar ruw behaard en de stelen van de bloemen zijn langer dan het blad. De Malva-achtigen (kaasjeskruidfamilie) hebben vergelijkbare bloemen als heemst. Ook die bloemen hebben een bijkelk, niet met 6 tot 9 slippen, maar met (2)3 slippen.
Toepassingen
Heemst is al van oudsher in gebruik als voedsel-, vezel- en artsenijplant. De bladeren van de plant zijn gekookt goed te eten, de bloemen kunnen rauw verwerkt worden in een salade.
Van de wortelvezels werd vroeger touw en papier gemaakt.
Medicinaal wordt de wortel gebruikt voor hoestdrank of voor verzachtende zalven voor brandwonden en zweren. Jonge kinderen waarbij de tanden doorkwamen kregen vroeger een stuk wortel om op te kauwen. Het kalmeerde het tandvlees en de tandjes kwamen sneller door. Daarom werd de wortel van heemst ook wel tandwortel genoemd.
De wortel kan ook gedroogd worden om daarna thee van te zetten. Thee van de bloemen en de bladeren zou helpen bij problemen van de urinewegen en bij te veel maagzuur.
|
|
Algemeen
- kaasjeskruidfamilie (Malvaceae)
- overblijvend
- vrij zeldzaam
- op de rode lijst
- 60 tot 150 cm
-
verspreiding
Bloem
- bleekroze, soms bijna wit
- vanaf juli t/m september
- alleenstand
- stervormig
- 1,5 tot 4 cm
- 5 kroonbladen, niet vergroeid
- 5 kelkbladen, niet vergroeid
- 6 tot 9 bijkelkbladen, vergroeid
- meer dan 20 meeldraden
- meer dan 20 stijlen
Blad
- verspreid
- enkelvoudig
- eivormig
- top spits
- rand onregelmatig gezaagd
- voet hartvormig
- veernervig
- zacht behaard
Stengel
- rechtop
- zacht behaard
- rolrond |
Bewerkte botanische illustratie van
heemst (Althaea officinalis).
|
|
